Τρίτη 13 Νοεμβρίου 2012


Ιστορία Αριούσιου Οίνου

Το κρασί ήταν ένα από τα πιο αξιόλογα και φημισμένα προϊόντα, που παρήγαγε η Χίος στην αρχαιότητα. Ο θεός Διόνυσος, κατά την παράδοση, έδωσε την ευλογία του στο νησί. Κατά το Χιώτη ιστορικό της αρχαιότητας Θεόπομπο, ο Οινοπίων, που θεωρήθηκε γιος του θεού, έμαθε στους Χιώτες να φυτεύουν και να καλλιεργούν αμπέλια και να παράγουν το μαύρο κρασί.

«Θεόπομπος δε φησι παρά Χίοις πρώτοις γενέσθαι τον μέλανα οίνον, και το φυτεύειν δε και θεραπεύειν αμπέλους Χίους πρώτους μαθόντας παρ’ Οινοπίωνος του Διονύσου, ός και συνώκισε την νήσον, τοις δ’ άλλοις ανθρώποις μεταδούναι».

Κατά την παράδοση ο Οινοπίων είχε πέντε γιούς. Τον Τάλο, τον Ευάνθη, τον Μέλανα, το Σάλαγο και τον Αθάμαντα. Ο ιστορικός της Χίου Γεώργιος Ι. Ζολώτας σχετίζει τα ονόματά τους με τις πέντε, πιθανότατα, ποιότητες του χιώτικου κρασιού. Ο Τάλος εκπροσωπεί τον «ταλίτην οίνον» που παρασκευάζεται με «τάλιν», δηλ. μοσχοσίταρο. Ο Μέλας είναι το φημισμένο κρασί της Χίου, ο Ευάνθης ταυτίζεται με τον Αριούσιο, ο Σάλαγος σχετίζεται με το Φαναίο και ο Αθάμας θεωρείται ελαφρός οίνος.. Απ’ αυτά τα κρασιά αναμφισβήτητα το καλύτερο ήταν ο «
Αριούσιος οίνος». Η ποιότητά του τον έκανε γρήγορα γνωστό στην Ελλάδα και όχι μόνο. Τα χιώτικα πλοία τον μετέφεραν παντού μέσα σε αμφορείς, με την προϋπόθεση ότι υπήρχαν αγοραστές, γιατί πουλιόταν ακριβά. Γι’ αυτό και είχε συνδεθεί το όνομά του με δαπανηρά και πλούσια συμπόσια. Η εξαιρετική του ποιότητα προκαλούσε το θαυμασμό και τα κολακευτικά σχόλια. Ποιητές Έλληνες και Λατίνοι τον ύμνησαν και εμπνεύστηκαν απ’ αυτόν. Μ’ αυτόν οι άνθρωποι γιόρτασαν τη χαρά τους και σ’ αυτόν κατέφευγαν, για να απαλύνουν και να ξεχάσουν τον πόνο τους.

Νέκταρ των θεών το απεκάλεσαν οι ποιητές, ομηρικό κρασί τον ονόμασαν οι περιηγητές και οι ταξιδιώτες που επισκέφτηκαν τη Χίο στη νεότερη εποχή. Οι Ρωμαίοι μαζί με τα φώτα του ελληνικού πολιτισμού «μετέλαβον» και του Αριούσιου οίνου. Στα ρωμαϊκά συμπόσια έγινε δεκτός παραμερίζοντας εκλεκτά ιταλικά κρασιά. Ευρεία υπήρξε η χρήση του στην Ιατρική και αναφέρεται ως αποτελεσματικό φάρμακο, στις στομαχικές παθήσεις ιδιαίτερα.

Η παράδοση αναφέρει ότι στην βορειανατολική άκρη της Χίου , πριν από δεκαπέντε περίπου χρόνια , ανακαλύφτηκε ένα αρχαίο ναυάγιο.

     Στο ναυάγιο αυτό, βρέθηκαν πολλοί αμφορείς που μας προδίδει πως το ναυαγισμένο καράβι ήταν εμπορικό που μετέφερε περίπου το 1000 π.Χ κρασί στην απέναντι ακτή της Μ.Ασίας , αλλά ποτέ δεν έφτασε στον προορισμό του.

Σε έναν από αυτούς τους αμφορείς, διαπιστώθηκε πως παρέμεινε άθικτος και όταν τον άνοιξαν διαπίστωσαν πως το κόκκινο κρασί που περιείχε ήταν από κρασί ποικιλιών από την βόρεια Χίο και λόγω των συνθηκών η σύστασή του παρέμεινε σχεδόν άθικτη.


Από το βιβλίο του Γρηγόρη Δ. Σπανού "Αριούσιος Οίνος - το κρασί της Χίου".